خارخاسک

از خبرنگار جنگی تا کانال های غیرمجاز

 

« برخی از گروهها و کانال های مجازی با نشر عکس و خبری بانی ضرر و زیان به قوای نظامی کشورمان شده اند » 

مقدمه

خبرنگار جنگی با پوشش دفاع نظیر کلاه خود ، جلیقه ضد گلوله مندرج به آرم خبرنگاری تحت پوشش تیم نظارتی ارتش و معمولا با هدایت این تیم نظارتی گاها تا عمق مناطق عملیاتی جلو رفته و اقدام به تهیه خبر، فیلم و عکس می نماید .

این روش بسیار خطرناک تهیه خبر در ابتدای قرن بیستم و در جنگ جهانی اول آغاز بکار کرد و از همان ابتدا سازمان های نظامی اشراف بسیاری بر نحوه عملکرد این گروه از خبرنگاران داشتند، اوج دوران پختگی خبرنگاران جنگی در دهه 30 میلادی و در جنگ داخلی اسپانیا رخ داد، در این جنگ تعدادی از نویسندگان معروف از طیف های مختلف سیاسی جهان به عنوان خبرنگار جنگی  دست قلم شدند، از  کمونیست های دو آتشه گرفته تا دومکرات های آمریکایی و جمهوری خواهان فرانسوی در جهت اشاعه اخبار جنگ و نشان دادن جنایات ارتش فاشیستی ژنرال فرانکو وارد کارزار شدند.و باعث شدند تا این رژیم علیرغم پیروزی منفور جهانیان شود.از معروف ترین چهره های معروف که در این جنگ نقش خبرنگار جنگی را ایفا کردند می توان به رومن رولان اشاره کرد.

خبرنگاران جنگی در جنگ دوم جهانی حضور گسترده تری داشتند ، ارتش ها بخش رسانه ای خود را تاسیس  کرده استفاده بیشتری از بخش رسانه جنگی کردند. ارتش ها نظارت بیشتری کردند و در جهت جلوگیری از اشاعه مطالبی که باعث لو رفتن اطلاعات نظامی شود نظارت گسترده تری کردند، در این حوزه به دلایلی از جمله امکان لو رفتن مختصات و نقشه ها یا لو رفتن دیگر اطلاعات مهم نظامی دست خبرنگار جنگی مثل خبرنگار معمولی چندان باز نیست و خبرنگار نمی تواند بدون اذن ناظرین نظامی عکس و مطالب مورد نظرش را نشر دهد .از جمله خبرنگاران معروف جنگی این دوران جان استاین بک نویسنده معروف آمریکایی است.

چند دهه بعد نقش خبرنگاران جنگی بیشتر به چشم آمد،

تاثیر خبرنگاران جنگی در نشر جنایات ارتش امریکا در ویتنام انقدر اثر گزار بود که مردم امریکا از نظامیان آمریکایی تنفر پیدا کرده پنتاگون سالها هزینه نمود تا با تهیه فیلم های هالیوودی این تنفر جایش را با علاقه عوض کند.

خبرنگار جنگی در دفاع مقدس نیز جایگاه ویژه ای یافت و خبرنگاران جنگی بیشتر عملیات های بزرگ را پوشش داده و شهدای زیادی تقدیم این مرز بوم کردند،این گروه از خبرنگاران جنگی عمدتا خبرنگاران معمولی بودند که با یادگیری الفبای این امر خطیر در مناطق جنگی و کسب تجربه، به اشاعه حماسه آفرینی های رزمندگان اسلام پرداختند ، شهید غلامرضا رهبر را می توان از جمله فعالین این عرصه و شهید آوینی را می توان پدید آورنده روشی نو در تهیه اخبار جنگی ذکر کرد.

در عرصه بین الملل و 

در جنگ اول و دوم خلیج فارس خبرنگاران جنگی توفیق گذشته را نداشته و پنتاگون اجازه حضور و همراهی خبرنگاران مثل جنگ ویتنام را نداد، خبرنگاران در قالب یک تیم رسانه ای با نظارت نظامیان متخصص بعد از اجرای عملیات در مناطق خاصی حضور یافته و اخبار را بیشتر از طریق سخنگوی ارتش امریکا پیگیری و تهیه می کردند، از این رو تقریبا در اشغال عراق و افغانستان فیلم و تصاویر بسیار کمی وجود دارد و خبرنگاران موفق به حضور و پوشش گسترده خبری نشدند، 

با این حال  تحول در راه بود عصر بیت آغاز بکار کرد و شبکه های مجازی با میلیون ها مخاطب شگفت انگیز و جذاب وارد معرکه و عرصه های مختلف شد، با شروع بحران عراق و سوریه تقریبا همه اصول رسانه ای زیر پا گذاشته شد تا جایی که رسانه های مجازی (غیرمجاز) حتی از شروع عملیات های دو طرف درگیر نیز آگاه بوده و به نشر آن می پرداختند. 

با گسترش شبکه های مجازی وضعیت اطلاع رسانی از دست مبادی رسمی انتقال خبر خارج شد و هزاران سایت ، گروه و کانال در حالیکه عمدتا حتی دوره های عادی خبرنگاری را طی نکرده به اطلاع رسانی و نشر اخبار جنگی پرداختند که این رویه برای هر دو طرف درگیر نبرد نتایج بسیار مصیبت باری به دنبال داشت،

تا جایی که پخش تصاویر نظامیان و تروریست ها در اینترنت باعث مرگ و یا اسارت انها شد، امروزه این روش معمول ترین اقدام جهت دستگیری گروههای سلفی محسوب می شود، 

متاسفانه پست های مجازی کاربران در شبکه های مجازی فقط به ضرر تروریست ها نبوده و به همین نسبت نیز به نظامیان ارتش عراق و سوریه ضرر جانی وارد کرده است و این نتیجه ورود کاربران غیر متخصص در حوزه رسانه است، 

جالب اینجاست که خبرنگار جنگی شرایط و تخصص خاصی دارد و خبرنگاران عادی بایستی با گذراندن دوره و تجربه به این مهم دست یابند و فقط با نظارت بخش رسانه ای نیروهای مسلح همکاری و فعالیت نمایند، اما این روند در بحران سوریه و عراق نادیده انگاشته شد و کاربران غیر مجاز  با پخش نقشه ها و کالک های نظامی و حتی  تصاویر فرماندهان و یا نشر تصاویر مناطق جنگی و ... با راحت ترین روش ممکن ارزشمندترین اطلاعات نظامی بعضا مهم و حساس دو دستی به تروریست ها تقدیم می شود.

البته این وضعیت بغرنج رسانه ای فعلا در عراق و سوریه مشاهده می شود، و دیگر کشورها از جمله ترکیه، مصر، سعودی ، یمن ، تونس  و ... با درس گرفتن از نتایج مصیت بار فعالیت رسانه های جنگی غیر معتبر، اجازه نشر اخبار را به افراد معمولی و نظامیان نمی دهند،

با این تفاسیر و با توجه به حضور مستشاری نظامیان ایران در عراق و سوریه توصیه می شود برخی از افراد که بعضا به نیت خدمت در کانال ها و گروهها اقدام به پخش اخبار جعلی، نشر تصاویر نظامیان پخش نقشه های جنگی و دیگر اقدامات غیر مجاز می نمایند به خود آمده خدای ناکرده با نااگاهی بانی و باعث اسارت یا شهادت رزمندگان محور مقاومت را فراهم نکنند، در هر حال نهادهای مسئول موظفند بررسی نمایند چنانچه فعالیت این دست رسانه های غیر مجاز مجازی باعث ضرر و خسارت به نیروهای نظامی کشورمان  شده است در این زمینه بصورت منطقی ورود نمایند،و به دوستداران این حوزه خبری نیز توصیه می کنیم برای اطلاع از اخبار جهادی از طریق خبرگزاریهای معتبر که همگی صاحب سایت و کانال هستند و همچنین  از طریق رسانه های رسمی دیداری و شنیداری معتبر کشورمان اقدام نمایند.

 

نویسنده کاظم گلخنی